School

Hoog sensitieve kinderen onderpresteren onder druk en zij voelen zich snel onder druk gezet. Ook hebben ze niet zelden moeite met het sociale gebeuren op school. Het Nederlandse schoolsysteem met de vele toetsen en de nadruk op het sociale, is  voor sensitieve kinderen niet optimaal. Veel ouders moeten vroeg of laat met de leerkracht om de tafel over hun kind.

Op school worden hoge eisen gesteld aan sensitieve kinderen en dat is niet alleen een gevolg van de prestatiedruk. In een schoolsituatie zijn er nu eenmaal veel snelle veranderende situaties, veel indrukken, en is er continu een sociale druk. De grote hoeveelheid prikkels die daarmee samenhangen, is voor sensitieve kinderen een hele kluif en ze raken veelvuldig overprikkeld/overweldigd op school. Hierdoor komen sommige sensitieve kinderen zelfs nauwelijks aan leren toe en onderpresteren ze in hun schoolwerk. Soms zijn kinderen op school heel anders (onzeker, verlegen, gesloten, angstig) dan thuis omdat het zich onveilig voelt. Als dit in de weg staat van plezier hebben op school en hen uitput, is het wellicht nodig om met school te gaan praten.

Buitenbeentje

Meestal krijgen sensitieve kinderen het gevoel een buitenbeentje te zijn en ze raken nogal eens gefrustreerd in hun eigen onvermogen te zijn als andere kinderen. Ze worden ook nogal eens gepest omdat ze bv snel huilen of boos worden, en ze gaan zich daardoor minderwaardig voelen. Het gevaar is dat ze zich helemaal in zichzelf terugtrekken en/of niet meer mee willen doen met het sociale gebeuren en buiten de groep vallen. Ze zeggen misschien dat het ze niet uitmaakt maar het is een negatieve keus!. Sensitieve kinderen hebben juist een grote behoefte aan sociaal contact maar geven het misschien op als het hen niet lukt. Hierbij hebben ze dan ondersteuning nodig van een volwassene. Voor een sensitief kind is het belangrijk tenminste enkele volwassenen te hebben waarin het vertrouwen heeft waar het op terug kan vallen, juist ook op school. Een goede relatie met de leerkracht is dan dus ook heel belangrijk.

Kom op voor je kind

Zodra je kind naar school gaat, krijgt het te maken met leerkrachten die een stukje van de begeleiding van je kind overnemen. Soms gaat dit vanzelf goed. Ervaren leerkrachten en leerkrachten die zelf ook hoog sensitief zijn, voelen meestal aan hoe jouw kind het best benaderd kan worden. Als het niet helemaal vanzelf gaat, is het jouw taak als ouder je kind hierin bij te staan door de leerkrachten te helpen de goede strategie voor jouw kind te kiezen. Als je als ouder staat voor je kind, voelt het zich veiliger. Ook op school.

Wees echter voorzichtig in de benadering van school. Sommige leerkrachten houden er niet van als je hen overstelpt met je eigen diagnose (hoog sensitiviteit) en met algemene informatie over wat zo’n kind nodig heeft. Praat liever vanuit de behoeftes van jouw kind. Noem het gevoelig en niet hoog gevoelig en benadruk het belang van het feit dat het belangrijk is dat je kind goed in zijn vel zit. Dat heeft een positieve invloed op gedrag en leerprestaties en geen leerkracht zal ontkennen dat dat belangrijk is. En wie kent jouw kind nu het beste?

Niettemin tref je soms leerkrachten of een school, waar mee je echt niet mee uit de voeten kunt. In dit soort situaties is het soms een kwestie van het schooljaar uitzitten. Maar als je kind er erg onder lijdt, zou je kunnen overwegen om te vragen of het naar een andere klas kan. Ga ook de mogelijkheid van het switchen van school niet uit de weg. De ervaringen die kinderen gedurende de schooljaren opdoen, is zeer vormend en zullen ze hun leven lang met zich mee dragen. In de praktijk blijkt dat kinderen zo’n overstap heel goed blijken aan te kunnen, en zelfs dat ze enorm opbloeien. Ook als een kind erg gepest wordt en de leerkracht daar niets aan doet, kan het weghalen uit de klas of de school noodzakelijk zijn.

Tips voor leerkrachten

Lees je dit als leerkracht, dan volgt hier een lijstje van tips:

  • Realiseer je dat in elke klas enkele sensitieve kinderen zitten.
  • Realiseer je dat overprikkelende situaties erbij horen en dat sensitieve kinderen daarvan leren maar bedenk ook dat teveel of te sterke negatieve ervaringen de eigenwaarde omlaag halen. En de vorming van een goede eigenwaarde, het zelfvertrouwen, is heel belangrijk.
  • Dromerige sensitieve kinderen zijn slecht aanstuurbaar, ze lijken je niet te hebben gehoord doordat hun gedachten elders waren. Dit is geen onwil, het is voor sensitieve kinderen extra moeilijk lang op te letten en ze zitten graag te dromen. Het helpt om hen er af en toe weer even “bij te halen”. Als het je lukt hun interesse te wekken en hun aandacht te houden, doen ze meestal heel enthousiast mee.
  • Laat je niet misleiden door een sensitief kind dat zich steeds afzondert en geen behoefte lijkt te hebben aan contact met anderen. Tenzij ze echt moeten bijkomen van een overprikkelde gebeurtenis, is de keus die ze maken om zich af te zonderen een negatieve keus. Ze schamen zich snel en proberen overprikkelende toestanden te voorkomen, of ze durven niet op anderen af te stappen. Help het kind een handje en je zult zien hoezeer het ervan opbloeit!
  • Herken de overprikkeling in kinderen voor het uit de hand loopt en stuur hierin bij. Denk eraan dat voor een sensitieve kind pauzes op het schoolplein juist geen momenten zijn om bij te komen.
  • Raakt een kind dan toch overprikkeld, realiseer je dat het op die momenten sowieso moeilijk aanstuurbaar is. Het heeft geen zin om hen vermanend toe te spreken, daarmee verhoog je de stress alleen maar. Zeg nooit dat het zich aanstelt. Geef het kind de ruimte om eerst bij te komen en laat hen weten dat je begrijpt dat het ze even te veel is geworden. Kom er dan op terug.
  • Biedt het kind veiligheid. Laat het weten waar het aan toe is met je en ervaren dat je als het nodig is, er voor hen bent. Vermanend toespreken dat hun gedrag aanstellerij is of nergens voor nodig, werkt averechts. Dan vertrouwen ze je niet meer.
  • Zoek naar de beste strategie om met overprikkeling van elk kind om te gaan. Dat werkt het best als je dat samen met het kind en ev de ouders doet. Als het kind weet wat het aan je heeft en wat het moet doen in een bepaalde situatie, is de kans kleiner dat het weer fout gaat.
  • Bied structuur. Als het kind weet wat er komen gaat, raakt het minder snel overprikkeld. Geef een sensitief kind bij voorkeur niet als eerste een beurt maar laat het eerst even de kat uit de boom kijken. Het werkt averechts om het kind proberen te beschermen door details achterwege te laten. Voor sensitieve kinderen geldt nog meer dan voor andere kinderen: wees duidelijk en consequent.
  • Realiseer je dat sensitieve kinderen onder druk slechter presteren (tijdsdruk, iemand die toekijkt, sociale druk van klasgenootjes, etc.) en ga ervan uit dat hun tempo lager ligt dan het zou kunnen zijn. Dit lage tempo zegt niets over of ze iets wel of niet beheersen. Misschien kun je de hoeveelheid werk iets aanpassen, of en in een apart hoekje laten werken?
  • De complexiteit van een taak of de manier waarop die wordt opgedragen kan al voor (te)veel druk zorgen. Herhaal de instructies nog een keer samen met het kind. Het helpt ook om de taak op te delen in kleinere stapjes.
  • Probeer een vriendschap met minimaal één ander kind aan te moedigen. Overleg ev. met de ouders. Zet sensitieve kinderen liever niet steeds bij andere kinderen in groepjes als het daar niet mee kan opschieten. Sensitieve kinderen kunnen beter uit de voeten in één op één situaties dan in groepen.
  • Aanmoediging is van groot belang. Succeservaringen zijn cruciaal. Met een klein zetje kunnen ze enorm groeien maar ze durven vaak niet de eerste stap op eigen kracht te zetten. Ze gedijen het best met vriendelijke en respectvolle aandacht. Neem de tijd hen te leren kennen en win hun vertrouwen.

vorigevolgende