Alle kinderen ontwikkelen zich beter als ze goed in hun vel zitten. Als kinderen lekker in hun vel zitten, voelen ze zich thuis in hun eigen lichaam en kunnen ze omgaan met de beperkingen ervan. Dan heb je zelfvertrouwen. Als je fysiek niet lekker in je vel steekt, kun je ook nooit mentaal lekker in je vel zitten en andersom. Vooral bij kinderen die verbaal en emotioneel nog onvoldoende weerbaar zijn, is het lichaam de manier om goed in je vel te komen.
Lekker in je vel zitten, is letterlijk dat je je thuis voelt in je lichaam en geest. Als je lekker in je vel zit, ben je goed “geaard”, stevig verankerd in deze wereld. Een goed aarding betekent dat kinderen zekerder in het leven staan, sociaal emotioneel sterker zijn en goed in contact staan met de omgeving en zichzelf. Omdat hoog sensitieve kinderen vaker problemen hebben dan andere kinderen, zitten ze vaker slecht in hun vel. Heeft je kind als gevolg daarvan emotionele- of gedragsproblemen, achterstanden in de motorische ontwikkeling, of moeite het maken van vriendjes, dan kun je beter eerst aandacht besteden aan het onderliggend probleem.
Voor een deel ben je als ouder het voorbeeld voor je kind. Als je zelf vertrouwen hebt in je gevoel en intuïtie, zal je kind het zijne/hare ook durven vertrouwen. Als je je kind duidelijk laat merken dat ze mogen zijn wie ze zijn en dit ook toepast, zullen ze zichzelf minder negatief bekijken als er iets mis gaat. Laat je kind dagelijks merken dat je veel van hem/haar houdt en in jouw ogen het liefste, mooiste, knapste kind van de hele wereld is. Dat geeft hen een veilige basis en versterkt jullie band. Vooral bij onzekere kinderen, kan dit veel verschil uitmaken.
Beweging en fysieke indrukken
Beweging is voor kinderen noodzakelijk om te kunnen ontwikkelen. Door te bewegen oefenen ze niet alleen hun motoriek en leren ze niet alleen noodzakelijke vaardigheden als fietsen, zwemmen en schrijven, maar hun hele zenuwstelsel. Door te bewegen leren kinderen omgaan met hun lichaam, ondervinden ze hun fysieke grenzen en krijgen ze een goed contact met hun eigen lichaam. Doordat ze zich gaan thuis voelen in hun lijf, zijn ze beter in staat contact te maken met hun omgeving en staan ze ‘letterlijk’ sterker in hun schoenen.
Fysieke activiteiten geven prikkels die een tegenwicht vormen tegen de innerlijke wereld en emotionele prikkels. Het houdt je in de realiteit en het hier en nu. Vooral voor dromers of kinderen die slecht in hun vel zitten, is dit tegenwicht belangrijk. Zij zijn immers geneigd door te schieten. Is er evenwicht, dan zit het kind lekkerder in zijn/haar vel en gaat alles een stuk beter.
Bewegen hoeft geen sport te zijn. Een frisse neus halen doet al wonderen. Ook buiten spelen, dansen, (kinder)yoga, muziek, rennen, klimmen, … zijn prima manieren om te bewegen. Ook dingen die ze met hun handen kunnen doen als tekenen, schilderen, kleien, bouwen, zijn prima. Belangrijk is wel dat het kind iets doet wat het ook echt leuk vindt en niet ervaart als een extra les op het verplichte programma. Zolang het kind er plezier in heeft, krijgt het er energie van.
Fysiek contact (knuffelen, massage, …) is vooral bij kinderen ook erg belangrijk. Het geeft hun niet alleen troost maar het heeft een positieve invloed op hun stress- systeem. En stress is ook voor kinderen niet goed.
Achterstanden
Elk kind ontwikkelt zich in zijn/haar eigen tempo maar tegenwoordig krijgt het daar steeds minder ruimte voor. Scholen beginnen al in groep 1 met het testen van leerlingen op achterstanden en bieden desnoods inhaalprogramma’s. Een achterstand betekent dat je kind bepaalde vaardigheden nog onvoldoende beheerst om mee te kunnen komen met de klas, en wil niet automatisch zeggen dat je kind een probleem heeft. Sensitieve kinderen ontwikkelen zich vaak wat later en dat vindt men snel te laat. Bij de meeste sensitieve kinderen worden achterstanden geconstateerd op enig moment in hun schoolcarrière. Deels doordat ze onder druk onderpresteren, en deels doordat ze als ze jong zijn al hun energie nodig hebben om zich staande te houden in de klas en dus minder toekomen aan andere dingen. Meestal wordt het vanzelf beter als ze ouder worden. Een klas overdoen, is dan een goed idee.
Toch is het wel belangrijk het proces in de gaten te houden. Ontwikkelingsachterstanden zijn op zichzelf ook een grote bron van prikkels voor het kind. Het schaamt zich, ziet erg op tegen de het rekenen, gymles of het buiten spelen of durft zo weinig dat het niet mee kan doen met de rest. Dergelijke emoties vreten energie en veroorzaken nogal eens een chronische overprikkeling waardoor ze nog slechte gaan presteren. De neiging van veel sensitieve kinderen om extra prikkels te vermijden, betekent in de praktijk dat ze zich nog verder terugtrekken uit het normale gebeuren. Er ontstaat een spiraal van (negatieve) overprikkeling en nog slechter in hun vel zitten waardoor nog meer achterstanden ontstaan.
Herken je deze cyclus bij jouw kind, dan is het zaal actie te ondernemen. Ga in overleg met school, en schakel eventueel de intern begeleider van de school een orthopedagoog in.
Opgaan in de Innerlijke wereld
Hoog sensitieve kinderen hebben nogal eens een grote fantasie en kunnen helemaal opgaan in hun innerlijke wereld. Het is gezond als kinderen zo helemaal in hun fantasie kunnen duiken en ze hebben dit absoluut nodig bij hun ontwikkeling. Kinderen die niet kunnen spelen, krijgen problemen op latere leeftijd. Jonge kinderen zijn nog niet in staat de werkelijke wereld van die van henzelf te scheiden en dat is normaal. Tijdens het opgroeien, leren ze de grenzen kennen en inpassen in hun leven. Het opdoen van lichamelijke en werkelijke indrukken is hierbij van groot belang. Hiervoor moeten ze dus wel voldoende bewegen en contact houden met de werkelijke wereld en hun eigen lijf. Soms is het nodig je kind hierin bij te sturen.
De valkuil bij sensitieve kinderen is dat ze zo kunnen opgaan in hun innerlijke wereld dat ze het contact met de werkelijke wereld verwaarlozen. Hun dromenwereld is veel interessanter dan de echte. Dit zullen ze toch langzaam moeten afleren. Het heeft echter geen zin het te verbieden, lok hen liever uit die wereld door in de echte wereld uitdagende dingen te bieden.
Sommige sensitieve kinderen gaan zo ver in het vermijden van prikkels dat vluchten naar hun eigen innerlijke wereld hun standaardstrategie wordt voor het omgaan met moeilijke momenten. Dan is het belangrijk om te kijken naar het onderliggende probleem. Is er een reden in het dagelijkse leven dat zo’n strategie noodzakelijk maakt? Misschien moet het kind nieuwe manieren aangeleerd krijgen om met overweldigende situaties om te gaan.